Żelazo to pierwiastek, który jest niezbędny do właściwego przebiegu wielu procesów przemiany materii, a także produkcji czerwonych krwinek (erytrocytów) Jego niedobór jest najczęstszą przyczyną wystąpienia anemii (niedokrwistości) u małych dzieci. Czym ona jest? Co zrobić, aby żelazo dla niemowląt było na odpowiednim poziomie?
Niedokrwistość – ogólna charakterystyka.
Niedokrwistość (anemia) rozwija się w wyniku zbyt małej ilości hemoglobiny w organizmie, która jest białkiem zawartym w erytrocytach (czerwionych krwinkach) będących nośnikiem tlenu. Niewystarczająca ilość hemoglobiny przyczynia się do zaburzenia produkcji czerwonych krwinek i ograniczenia transportu tlenu do wszystkich tkanek i narządów organizmu, hamując tym samym wiele istotnych procesów przemiany materii.
U niemowląt oraz dzieci do 5. Roku życia anemia może doprowadzić do:
- Zwiększenia podatności na choroby infekcyjne i zakażenia,
- Zaburzeń w zachowaniu – zmniejszenie aktywności ruchowej, koncentracji na wykonywanych zadaniach i osłabienie interakcji społecznych,
- Osłabienie i upośledzenie rozwoju.
Niedobór żelaza – przyczyny
Noworodek po urodzeniu posiada zapas żelaza, który zgromadził w trakcie swojego życia płodowego od matki. Owe „gromadzenie” jest najefektywniejsze w ostatnim trymestrze ciąży. Tak więc, do grupy ryzyka zaliczane są:
- Wcześniaki,
- Dzieci, ktrych mamy w trakcie ciąży miały anemie lub niedobór żelaza,
- Noworodki z silną bądź przedłużającą się żółtaczką
- Dzieci ciąż mnogich (bliźniaki, trojaczki) i z małą urodzeniową masą ciała.
Mleko matki zawiera odpowiednią ilość dobrze przyswajalnego żelaza, które pozwala zaspokoić zapotrzebowanie zdrowych niemowląt w pierwszym półroczu życia, a większość typów mleka modyfikowanego została wzbogacona o dodatkową porcję żelaza dla niemowląt. Niezwykle istotne jest, aby po upływie „bezpiecznego” okresu zadbać o dostarczenie dziecku żelaza w pokarmach o charakterze uzupełniającym.
Niedobór żelaza można podejrzewać u dzieci z grup podwyższonego ryzyka (p. wyżej) oraz u tych dzieci, które nie mają apetytu (niejadki), cierpią na alergię lub często chorują. Jego przyczyną może być również zwiększona utrata żelaza z organizmu w trakcie niektórych chorób (np. przewlekłe krwawienie z przewodu pokarmowego) bądź upośledzonego wchłaniania w jelitach (np. w efekcie przewlekłej biegunki).
Żelazo dla niemowląt na właściwym poziomie – porady
Aby żelazo u niemowląt było na odpowiednim poziomie warto:
- Spożywać w czasie ciąży oraz laktacji pokarmów będących bogatym źródłem żelaza oraz przyjmowanie profilaktycznie preparatów żelaza w małej dawce,
- Karmienie dziecka wyłącznie piersią w pierwszych 4-6 miesiącach jego życia.
- W okresie rozszerzenia diety malucha, wprowadzanie do niej odpowiednich pokarmów uzupełniających poziom żelaza i ułatwiających jego wchłanianie.
